سایت IMDb رو میشه شناخته‌شده‌ترین سایت برای بررسی امتیازها و بازخوردای فیلم و سریالا و همچنین بازی‌های ویدیویی دونست. این پایگاه داده، قبل از اینکه خیلی از ماها دنیا بیایم وجود داشته و هنوز هم اولین شاخص بررسی امتیاز یه فیلم، به حساب میاد.

توی همین سایتی که مشغول خوندن مطالبش هستید، وقتی به اطلاعات فیلم و سریالا نگاه کنید، به سرعت امتیازشون توی سایت IMDb رو هم می‌بینید. این شاخص به آدما کمک میکنه تا یه دلیل خوب برای دیدن یا ندیدن یه فیلم، پیدا کنن. ولی آیا این شاخص، به اندازه‌ی کافی بهینه است؟ یعنی وقتی که امتیاز یه فیلم توی سایت IMDb 5 از 10 شده، اون فیلم ارزش دیدن پایینی داره و حتما قراره برامون کسل کننده باشه؟ یا اگه یه فیلمی امتیاز 9 از 10 گرفته، ارزش دیدن زیادی داره؟

این معیاری هست که توی اغلب مطالب این سایت هم سراغش رفتیم و به صورت پراکنده، انتقاداتی نسبت بهش نوشته شده.
برای درک این انتقادات، بهتره اول بدونید که این امتیازا چجور جمع میشن.

عضویت توی سایت IMDb کار سختی نیست. هرچند که سایت سنگینیه و اگه اینترنت کم سرعتی داشته باشید، ممکنه از حوصله‌تون خارج باشه که بخواید صفحات سنگین این سایت رو مرور کنید. اما در ادامه، باید بدونید که رای هر کاربر، تاثیر متفاوتی روی میانگین امتیاز یه فیلم یا سریال یا بازی داره. اگه شما بتونید کامنت بذارید، کم کم ارزش امتیاز شما هم بیشتر میشه و درصد بیشتری، نسبت به افرادی که کامنت نمیذارن یا اکانتشون فعالیت خاصی نداشته، مشارکت داده میشه.
فعالیت اکانت، مساوی هست با ایجاد نوعی اعتبار اجتماعی و شما می‌تونید توی این سایت، اکانتایی با سابقه‌ی فعالیت بالا رو ببینید که کلی مدال و لقب گرفتن. این سایت، به مشارکت کننده‌هاش اهمیت زیادی میده اما همین وجهه‌ی اجتماعی، باعث میشه تا آدما تحت تاثیر تصویر جمعی خودشون شروع به امتیاز دادن کنن و افکار رادیکال و شخصی بیان نشه، یا بهتره بگیم که کمتر بیان میشن.

تعداد کامنتای اختصاص داده شده به فیلم و سریالا، عمدتا خیلی کمه. اگه سراغ سریالا و فیلمای برتر سایت برید، بله؛ اونجا کلی کامنت هست و هر روز هم بهشون اضافه میشه؛ ولی رفته رفته، از تعداد این کامنتا خیلی خیلی کاسته میشه. مثلا یه فیلم خوبی که دو سال پیش اومده ممکنه تعداد کامنتاش 30 تا دونه هم نشه.
بقیه‌ی کاربرا هم می‌تونن به کامنتایی که منتشر میشه با دادن لایک و دیسلایک، واکنش نشون بدن. قطعا یه اکانتی که می‌خواد به سرشناسی برسه و ارزش خودشو بالا ببره، زیاد راغب نمیشه تا کامنتایی رو منتشر کنه که به سلیقه‌ی جمعی نمیسازه.
نوشتن کامنت هم قوانین خاص خودشو داره. شما نمی‌تونید اسپم بفرستید و باید حتما، چیزی حدود سه پاراگراف تپل مپل رو بنویسید. کامنتا هم قبل از انتشار، چک میشه و کسی نمیتونه با اسپم و کاراکترای بیخود، کامنت خودشو منتشر کنه.

خب به نظرتون چند نفر بعد از دیدن یه فیلم، می‌تونن سه تا پاراگراف پر بنویسن؟ شاید در مورد یکی دو تا فیلم در طول یک ماه، کار دشواری به نظر نرسه. یعنی وقتی هر روز یه فیلم ببینیم، در پایان ماه ممکنه حداقل چند‌تاشون اونقدری برامون جذاب بوده باشن که در موردشون بتونیم به میزان قابل انتظار، در سایت آی‌ام‌دی‌بی تایپ کنیم. نکته همینه، این قوانین، افرادی رو توی سایت آی‌ام‌دی‌بی موندگار و قدرتمند میکنه که عملا یه منتقد باشن. منتقد بودن بدون مطالعه و وقت گذاشتن برای درک محتوا، غیر ممکنه و بعد یه مدت، آدم دیگه ایده‌ای برای تحلیل یه اثر هنری نداره و حرفاش همه تکراری میشه. آدما اغلب فقط فیلمو می‌بینن و رد میشن و حرف خاصی برای گفتن ندارن، فقط میگن خوشمون اومد یا خوشمون نیومد.

توی سایت آی‌ام‌دی‌بی، امتیازی که این دسته از افراد به ثبت می‌رسونن، به اندازه‌ی منتقدا ارزش نداره.
و حالا اون منتقد چه فرقی با یه بیننده‌ی معمولی داره؟ اون منتقد داره محتوای جامعه رو مطالعه میکنه و می‌تونه تحت تاثیر ایدئولوژی‌های رایج جامعه اش باشه. می‌تونه نویسنده‌ی یه سایت مثل همین اکسی موویز باشه، تحلیلگر یه مجله باشه، روزنامه‌نگار باشه یا یه هنرمند باشه که پیگیر ورود به دنیای بازیگری یا قدرت گرفتن توی این صنف هست.
نظرات مردمی هرچند که ممکنه کوتاه و بدون نقد و تحلیل خاصی باشن اما تصویر روشن‌تری از خواسته‌ی جمعی نشون میدن. منتقدا می‌تونن توی رودروایسی یا تحت تاثیر فضای آکادمیک باشن که داره ایدئولوژی‌های رایج درون جامعه رو مهندسی میکنه. خیلی از منتقدا ممکنه با خودشون در مورد محتوایی که می‌بینن صادق نباشن و از اینکه چیزی خلاف عرف رسانه بگن، خجالت بکشن.
ببینید مثلا الان عرف هالیوود و نت فلیکس، کارایی هست که به صورت رندوم، بازیگرایی از نژادای مختلف رو کنار همدیگه میذارن و بعضا حتی به صورت خیلی خیط و شعارگونه، افکار نژاد پرستانه رو زیر سوال میبرن یا وانمود میکنن که طرفدار حقوق زنان هستن. منتقدی که نگران وجهه‌ی اجتماعیش هست، مطمئنا تبدیل به یه فرد محافظ کار میشه و ممکنه دیگه اهمیت خاصی به گفتن احساس واقعیش نده. چیزایی رو میگه که اصطلاحا نه سیخو بسوزونه و نه کبابو.

رتبه‌ی آی‌ام‌دی‌بی، ملاک کاملا مناسبی برای درک ارزش واقعی یه فیلم یا سریال نیست و شما می‌تونید از امتیاز سایتای دیگه منجمله امتیاز مخاطبای گوگل استفاده کنید که توی همون صفحه‌ی نمایش مشخصات فیلم، بعد از سرچ کردنش توی مرورگر گوگل، قابل مشاهده هست. مخاطبای گوگل همچنین می‌تونن انواع کامنتا رو بذارن و محدودیت خاصی برای تایپ کامنت ندارن.
اگر یه فیلم یا سریالی توی سایت آی‌ام‌دی‌بی نمره‌ی کمی گرفته ولی از طرف مخاطبای گوگل، امتیاز خوبی به دست آورده، میشه انتظار داشت که کار حداقل سرگرم کننده‌ای باشه.

جمع‌بندی
آدما فکر میکنن که اگه صرفا به فکر وجهه‌ی خودشون باشن و یکی دو تا نظر جانبدارانه‌ای که خودشون هم میدونن صادقانه نیست رو منتشر کنن، اتفاق خاصی نمیوفته؛ ولی وقتی همه دست به دست هم بدن و کامنتایی رو راجب محتوای رسانه بذارن که جانبدارانه است، صاحب یه جامعه‌ی ریاکار و دروغین می‌شیم که می‌تونه به راحتی، توسط هنرمندا و رسانه‌دار‌های کاسب‌کار، مورد سو‌استفاده قرار بگیره.